Tanımı ve Önemi
Genel olarak anı fotoğrafına baktığımızda, tüm fotoğraflar
anı fotoğrafı sınıfında yer alabilir. İlk bakışta özel günlerin anlarının
somutlanması gibi gözüken anı
fotoğrafçılığı, özel gözükmeyen; ama anların sabitlenmesi sonucu yıllar sonra
önem kazanır ve anılarla bir bütünlük oluşturur.
Önceleri fotoğraf bir bütün olarak ele alınırken gelişen
çağın gerekleri sonucu her alanda olduğu gibi fotoğrafta da sınıflandırılmaya
gidilmiştir. Deklanşöre basılıp sabitlenen her an, reklam, portre, doğa, su
altı fotoğrafçılığı vb. amaçlı olsun, ileriki süreçte, çekilen fotoğraf
anılarla bütünleştiği için anı fotoğrafı yerine geçebilir.
Anı fotoğrafları çoğu zaman başka alanlarda da
kullanılabilir. Örneğin; kimi zaman tanıtım fotoğrafı yerine geçer, afiş ya da
broşür de kullanılabilir. Böyle durumlarda artık anı fotoğrafı tanıtım
fotoğrafı olmuştur.
Anı fotoğrafı, İlk bakışta düğün, nişan, davet, toplantı,
doğum günü, askerlik, ödül töreni vb. özel günlerimizi fotoğrafla, anları
kalıcı hale getirebilmek için çektirilen fotoğraflar olarak algılanır ve
doğrudur da.
Ancak genel olarak sorguladığımızda anı fotoğrafının bununla
sınırlı olmadığı da bir gerçektir. İnsanların çoğu bu özel günlerinin
fotoğrafını çektirmek isterler, çünkü onlar için özel ve önemli günlerdir. Bu
önemli günler çoğu zaman yaşamlarının da dönüm noktalarını oluşturur.
Çoğu zaman doğum günü, düğün, nişan vb. özel günlerde fotoğraf
makinesi de bu ortamın parçasıdır. Bu ortamlarda ilk akla gelen, fotoğraf
çekmek ya da çektirmektir. Ancak cenaze törenlerinde ( ünlü ve tarihi
kişilikler dışında) fotoğraf çekmek ve çektirmek istenilmez, hiç aranmaz da.
Demek oluyor ki anı fotoğrafı, anımsamak istediğimiz özel günleri kalıcı
kılmak, anları hatırlamak kastıyla çekilen ya da çektirilen fotoğraflardır.
Anı fotoğrafı, amatör ellerle çekilebildiği gibi profesyonel
ellerle de çekilebilmektedir. Bizi ilgilendiren daha çok profesyonelce anı
fotoğrafı çekimidir.
Fotoğrafın büyük ustalarından Ara Güler’in düşüncesini,
İlker Maga, 'İnsansız Anı Olmaz' biçiminde tanımlamaktadır. Ara Güler şöyle
diyor;
“İnsan hayatında 100 fotoğraf çekse çok büyük fotoğrafçı sayılmalıdır.
Bir fotoğrafçıdan geriye 100 fotoğraf kalması, çok büyük bir şeydir. Bir
romancı için de böyledir. Hugo'dan geriye ne kalmıştır? Cervantes sadece bir
roman mı yazmıştır? Ama sadece Don Kişot kalmıştır. Ben 20-30fotoğrafla
insanların aklında kalırsam kendimi büyük bir iş yapmış sayarım.”
Dünyada her şey insanlar için yapılır, diyor Ara Güler: "İnsan
olmadığı zaman hayat olmaz. Onun için benim fotoğraflarımda hep insan vardır...
İnsan sevgisini kaybetmişse hiçbir şeyin önemi yoktur aslında. En mühim şey
insan sevgisidir. Her şey buna bağlıdır. İnsan sevgisi oldukça fotoğraf da
gelişecektir. Çünkü her şey, fotoğraf da insan içindir. Sevgisiz insan,
insansız da fotoğraf olmaz.”
Amacı
Anı: (Hatıra) (sözlük anlamıyla) Yaşanmış olgulardan
belleğin sakladığı her türlü iz. Anılacak şey. Anı fotoğrafı, yaşanmış olayları
belleğin saklayabilme riskine girmeden ve yaşanmış anların başkalarıyla
paylaşabilme olanağına sahip olabilme amacını taşır. Fotoğrafın en önemli
işlevlerinden biri, belge niteliği taşımasıdır. İster gözün gördüğü ve
saptadığı biçimde çekilsin, ister kameranın vizöründen bakarken seçilen,
ayıklanan bir biçim benimsensin, isterse değişik yorumları gerek çekim anında,
gerekse çekim sonrası teknikler kullanılsın günün insanını, doğasını, sanatsal
yaklaşım ve biçimini, beğenilerini yansıtıp aktaran bu tavır kendi içinde
öncelikle belge niteliğini taşır.
Ancak, gelişen teknoloji karşısında fotoğraf işleme
programlarıyla (Photoshop vb.) değişiklikler yapılması dışında belge niteliği
taşır. Bu tür değişikliğe uğramış fotoğraf artık fotoğraf değil, tasarım yada
illüstrasyona dönüşmüştür.
Fotoğraf, fotoğrafı çekenin anlayış ve yaklaşımı sonucu
kurmuş olduğu kompozisyon ve denge ile sabitlediği bir yaratıcılıktır. Burada
önemli olan iletilmek istenen mesajdır. Bu mesajın iletilebilme biçimi
fotoğrafın gücünü yansıtır. Günümüzde fotoğrafçı, yaşadığı yılları görsel
olarak yazan bir tarihçidir denilebilir. Kimi zaman toplumsal tarihi
somutlarken çoğu zamanda birey ya da aile gruplarının anlarını belgeler.
Anı Fotoğrafı Çekimi
Öncesi Gerekli Hazırlıklar
Işık ve Aydınlatma Teknikleri
İyi bir aydınlatmayı sağlamak için güç itibariyle kuvvetli
ve pahalı aydınlatma araçları kullanmak hiçbir zaman gerekli değildir. En ucuz
ve en basit aydınlatma araçlarıyla güzel bir aydınlatma sağlamak mümkündür.
Genellikle portre fotoğraflarında kullanılan aydınlatma kaynakları direkt gün
ışığı, yaygın gün ışığı flaş aydınlatması ve yapay ışık kaynaklarıdır.
Özellikle amatör fotoğrafçılıkta foto fludlar daha çok kullanılır. Spot ışıklar
ise daha toplu ışık verir ve genel olarak arkadan aydınlatma ve efekt
aydınlatması için kullanılırlar.
Yapay ışıkla çalışacak fotoğrafçının her şeyden evvel, kaç
ışık ve ne güçte ışık kullanacağını ve bunları ne şekilde yerleştireceğini
saptaması gerekir. Başlangıçta yapılacak bir hata, gereğinden fazla ışık
kullanmakla bunların meydana getireceği gölge ve bu gölgelerin etkilerinin
çatışmasıdır. Güzel bir aydınlatma düzeni bir ana ışık, bir yardımcı ışık, bir
fon ışığı ve bir de efekt ışığı ile sağlanabilir.
Genel olarak, klasik aydınlatma ve dramatik aydınlatma
olarak iki aydınlatma stili vardır. Dramatik aydınlatma; daha çok sinema
fotoğrafları, tiyatro fotoğraflarında, afiş ve reklam fotoğrafların da bol bol
efekt ışığı kullanılarak yapılan aydınlatma şeklidir. Çok gölgeli kısımlarla, efekt
ışıklarının verdiği aydınlık kısımlar arasındaki farkların meydana getirdiği
dramatik bir ifadenin sağlanması esas tutulur. Klasik aydınlatma ise özellikle
klasik resim kültürü olanların tercih ettiği bir aydınlatma şeklidir. Bu
aydınlatma şeklinde bir ana ışık kaynağı kullanılır, efekt ışıklarından
sakınılır, fazla kuvvetli ve aydınlık bölgeler bulunmaz.
Fotoğrafı Çekilecek Kişinin Aydınlatılması
Başlangıçta belirli bir aydınlatma olarak tek bir ana ışık,
cephe ışığı kullanılır ve bunun meydana getirdiği gölgeli bölgeler ile yan
etkileri incelenerek istenilen şekilde bir aydınlatma yapılmak üzere yardımcı
ışık kaynağı ileri geri hareket ettirilerek gölgeler istenilen miktarda
eritilir. Ana ışık, cephe ışık kaynağı ne kadar yukarıda olursa burnun ve gözlerin
altında meydana gelecek gölgeler de o kadar büyük olur. Aynı şekilde cephe ışık
kaynağı ne kadar yan olursa yüzün diğer tarafının gölgede kalış oranı da o
kadar artar. (Bak. Şekil:1.1)
Şekil 1.1 Işık kaynağına bir örnek Şekil 1.2 Işık kaynağına bir örnek
Konu için uygun olacak aydınlatmanın sağlanması için ana
ışık, Cephe ışığının bir yerden diğer yere taşınması ile gölgeler de yer
değiştireceğinden, yardımcı ışık kaynağının da yerini değiştirerek bu gölgeleri
eritmek yerinde olur.
Fotoğrafı çekilen kimsenin karakterine uygun bir
aydınlatmanın sağlanması için, lambaların ayrı bir şekilde düzenlenmesi
gerekir. Ve fotoğrafı çekene sonsuz ifade olanağı sağlar.
Genellikle iyi bir aydınlatma şekli cephe ışığının
ön-yukarıdan konuya yöneltilmesidir. Fakat bunun da sonsuz değişik şekilleri
vardır. Özel bir etki istenmediği zaman cephe ışık kaynağı, fotoğrafı çekilecek
kimseye tam karşıdan, fotoğraf makinesi pozisyonundan verilmez; çünkü bu
şekilde düz, gölgesiz bir aydınlatma yapılmış olur.
Genel olarak cephe ışık kaynağı pozisyonu konuya göre 45
derece yan ve 45 derece yukarıdır. Bu durumda konunun karakterinin belirtilmesi
için gölge kısımların kalması gerekiyorsa bu kısımlar gölge olarak bırakılır.
Yine konunun karakterinin belirtilmesi bakımından gölge kısımlarında
aydınlatılması isteniyorsa, bu durumda yardımcı ışıklarla bu gölgeler eritilir.
Bundan gaye, aydınlatma kontrastının konu karakterine göre ayarlanmasını
sağlamaktır. (Bak. Şekil 1.2)
Örneğin, bir erkek için normal olan 1/3'lük bir konu
kontrastı, bir kadın için çok aşırıdır. Kadında bu kontrast oranının daha düşük
olması gerekir. Çocuk fotoğraflarında ise gölgelerin yumuşak olması gerekir.
Tek Işıkla Aydınlatma
Fotoğrafçılıkta kesinlik le fazla ışık kaynağı kullanılacak
diye bir kural yoktur. Bir tek ışık kaynağıyla da çok güzel fotoğraflar elde
edilir. Oda içinde yeterli derecede gün ışığı olduğu zaman tek ışık
kullanılabilir. Bu durumda yapay ışık, yani ana ışık kaynağı; gün ışığı ise
yardımcı ışık kaynağı görevlerini yaparlar. Böyle durumlarda konunun pozisyonu
o şekilde ayarlanmalıdır ki yapay ışık cephe ışığı durumunu alınca, gün ışığı
konu üzerine yardımcı ışık olarak düşebilecek durumda olmalıdır.
Bazı durumlarda pencereden gelen ışık, konunun arkasından ya
da hafif yanından gelecek şekilde ayarlanabilir. Bu aydınlatma şekli cazip bir
arkadan aydınlatma efekti yaratır. Yalnız bu durumda konunun pencere önüne ne
dereceye kadar yanaştırılacağı iyice hesap edilmelidir. Çünkü pencereden gelen
ışığın şiddeti fazla olursa cephe ışığı kendi hüviyetini kaybeder ve
istenilmeyen bir sonuçla karşılaşılır.
Eğer pencereden gelen ışık yeterli değilse bu durumda bir
yansıtıcı yüzey kullanılabilir. Bu yansıtıcı yüzey bir ayna ya da parlak
herhangi bir yüzey olabilir. Yan taraftan tutularak ışık kaynağından çıkan
ışıkların konu üzerine bir yardımcı ışık etkisi yapacak şekilde yöneltilmesi
gerekir. Aynı şekilde bir ayna ile konunun arkasından ışık yansıtılarak konunun
saçları etrafında bir hale sağlanmasıyla güzel bir etki elde etmek de mümkündür.
İki Işıkla Aydınlatma
Aydınlatma amacıyla iki ışığın kullanıldığı durumlarda, bu
ışıklardan biri cephe ışığı diğeri de yardımcı ışık kaynağı görevini görürler.
Şayet, yine portre odada çekiliyorsa ve pencereden gelen ışık gölgeli kısımları
yeterli derecede aydınlatarak gölgeleri yumuşatabiliyorsa ve yardımcı ışık
görevini yapabilirse bu takdirde ikinci ışığı konu arkasından vererek bir efekt
ışığı olarak kullanmak mümkündür. Ya da ikinci ışık fonu aydınlatmada
kullanılabilir. Ya da hem fonu ve hem de konuyu aydınlatması isteniyorsa bu
durumda hem konu ve hem de fonu aydınlatacak şekilde yan tarafa yerleştirilir.
Bunun için de birçok yerleştirme şekilleri vardır. Cephe ışığı, konu ile makine
doğrultusuna 45 derecelik bir açı verecek şekilde konulmalıdır.
Üç Işıkla Aydınlatma
Yeterli derecede gün ışığı bulunmadığı durumlarda birinci
ışık cephe ışığı, ikinci ışık yardımcı ışık ve üçüncü ışık da fonu ya da konuyu
arkadan aydınlatmak için arka ışığı olarak kullanılabilir. Yeterli derecede gün
ışığının bulunması halinde gün ışığı yardımcı ışık görevini, birinci ışık ana
ışık, yani cephe ışığı, ikinci ışık fon ışığı ve üçüncü ışık da efekt ışığı
olarak kullanılır. Ya da ikinci ve üçüncü ışıkların her ikisi birden her biri
konunun bir tarafından yöneltilmek üzere hem fon ve hem de efekt ışığı olarak
kullanılabilir. Veya üçüncü ışık konunun arkasında ve yüksekte olabilir. Bu
durumda ışık konunun saçlarına parlaklık verip tondan ayrımını sağlar. Kadın
portrelerinde bu tip aydınlatma daha caziptir.
Dört Işıkla Aydınlatma
Konunun aydınlatılmasında dört ışık kaynağı kullanılması
halinde, bunlardan birinci ışık cephe ışığı, ikincisi yardımcı ışık, üçüncüsü
fon ışığı ve nihayet dördüncü ışık kaynağı da konuyu arkadan aydınlatmak üzere
efekt ışığı olarak kullanılabilir. Cephe ışığının gölgede bıraktığı kısımlar
aydınlatacak yeterli gün ışığı bulunduğu durumlarda, ikinci konuyu arkadan
aydınlatarak efekt ışığı olarak kullanılabilir.1-5 kişilik gurupların
fotoğraflarının çekiminde ikinci ışık da birinci ışık gibi ana ışık, cephe
ışığı olarak gurubun aydınlatılmasında ve tam aydınlık bir alan sağlanmasında
kullanılır. Üçüncü ışık yardımcı ışık olarak gölgeli yerlerin yumuşatılmasında
ve dördüncü ışık da fonun aydınlatılmasında ya da efekt, ışığı olarak kullanılır.
Şekil 1.3 Çeşitli aydınlatma örnekleri
Çoğu zaman birinci ışık cephe ışığı olarak kullanılır,
ikinci ışık ise çok yukarıdan ön yandan efekt ışığı olarak konuya yöneltilir ve
saçların aydınlatılmasında kullanılır. Bu özellikle sarışın saçların aydınlatılmasında,
sarışınlığın belirtilmesinde önemlidir. Bu takdirde üçüncü ışık yardımcı ışık
olarak dördüncü ışık ise yine yardımcı ışık olarak ya da fon ışığı olarak
kullanılır. (bk. Şekil: 1.3)
Fotoğrafı çekilecek kimsenin her bir duruş şekli, yüz ifadesi
ayrı bir ışıklandırma düzenini gerektirir. Bir portre için ayarlanmış olan
aydınlatma şekli, yalnız yüze çevirmekle profil aydınlatmasında kullanılmaz.
Profil Aydınlatması
Buraya kadar anlatılan bütün aydınlatma düzenleri yüzün tam karşıdan ya da yarı yandan görünüşü esasına göre verilmiştir. Profil aydınlatmasında ise cephe ışığı fon ile konu arasından verilerek konunun kenar çizgilerinin ortaya çıkarılmasında kullanılır. Konunun makineye bakan kısımları koyu gölgelidir. Profil aydınlatması, özellikle portrecilikte yüzün yan hatlarını ortaya çıkarmakta kullanılır. Bunun için konu, arka yan ve yukarıdan 45 derecelik bir açıdan arka ışıkla aydınlatılır. Bu suretle konunun bir yanı ince şerit halinde aydınlanır. Ve bu aydınlanma diğer taraflara doğru yavaş yavaş kaybolur. Fotoğraf'a bir derinlik duygusu verilmek isteniyorsa konunun aydınlatılmış kısmının arkasına gelen fon kısmı karanlık bırakılır.
Şekil 1.4
Konunun karanlık kısmının arkasındaki fon kısmı ise
aydınlatılarak aydınlık yapılır. Fon ile konu birbirine kaynaştırılmak
istenirse, bu durumda, konunun aydınlık kısmının fonu aydınlık, karanlık
Fotoğraf:1.4KoyuFonabirörnek kısmının fonu ise karanlıkta bırakılır.
( Bak.Fotoğraf:1.4 )
Gün Işığı Aydınlatması
İyi anı fotoğraflarının birçoğu da sadece güneş ışığında
çekilebilir. Genellikle düşük açıyla gelen ve hafifçe yaygın güneş ışığı en iyi
sonuçları verir. Yazın, öğle vaktin de tepeden gelen güneş ışığı çekimi
yapılacak kişi ya da kişilerin aydınlatmasında kullanılmayacak kadar serttir.
Güneş ışığı ile çekilecek anı fotoğraflarında gölgeli kısımları aydınlatma için
bir yansıtıcı yüzey kullanmak gerekir. Bu yansıtıcı yüzey bir beyaz karton
levha, alüminyum tabaka ya da kalay kağıdından olabilir. Bu yansıtıcı yüzey
güneş ışıklarını yüzün gölgeli yerlerine verecek şekilde tutularak kullanılır.
Güneş ışığında anı fotoğrafı çekiminde yardımcı ışık olarak
bir flaş da kullanılabilir (<—§ 110). Ancak flaşın aydınlatma gücüne göre
pozisyonun ve uzaklığının iyi ayarlanması gerekir. Çünkü flaş aydınlatması
güneşin aydınlatmasından daha kuvvetli olduğu durumlarda elde edilecek sonuç
hoşa gitmeyebilir.
Parlak gün ışığı yüzde istenmeyen derin gölgeler
oluşturabilir. Yüzü aydınlatmak için flaş kullanarak gölgeleri yok edilebilir.
Güneşli havalarda insan resmi çekerken flaşı açmayı unutmamak gerekir. Dolgu
flaşı (fill-flash) modunu ya da tam flaş (full-flash) modu seçilebilir.
Fotoğrafı çekilen kişi en fazla 1,5 metre uzaklıktaysa dolgu flaşı, daha
uzaktaysa tam flaş modu gerekebilir. Dijital bir fotoğraf makinesiyle sonuçları
incelemek için fotoğraf görüntüleme panelini (LCD ekran) kullanılır.
Bulutlu günlerde varsa sürekli flaş modu seçilmelidir. Flaş
insanların yüzünü aydınlatır ve yüz hatlarının öne çıkmasını sağlar. Bulutlu
günlerin hafif ışığı bazen hoş sonuçlar verebildiğinden, flaşsız olarak da
fotoğraf çekmek denenebilir.
Ortamın Düzenlenmesi
Kompozisyon
Fotoğrafların tüm öğelerini, bir güzellik yaratmak için
birlikte düzenlemelisiniz. Fotoğraftaki her öğenin, bütün üzerinde bir etkisi
vardır, öyleyse makineyi doğrultup hemen deklanşöre basmayın. Her fotoğrafın,
onu bir şahesere dönüştürecek kompozisyonuna biraz zaman ayırın.
Fotoğraf:1.5 Bir kompozisyon örneği
Gerçekten başarılı insan fotoğrafları, nadiren kendiliğinden
olur.
Düzenlenmeleri gerekir. Rahat görünen insan fotoğrafları
bile genellikle düzenlenmiştir. Bazı düzenlemeler, tamamen tekniktir; ekipman
ve ışıklandırma seçilir. Objenizin kıyafeti, saç biçimi, pozu ve dekor da diğer
düzenlemelerdir.( bk: Fotoğraf.1.5 )
Çekeceğiniz anı fotoğrafının en belirgin özelliği, kontrolü
elinizde bulundurmanız ve hemen hiçbir şeyi şansa bırakmamanızdır. Anı fotoğrafında
hedefiniz, güzel göstermeyi mi amaçla¬yacak, yoksa objenizin kişiliğini mi
yansıtacak? Elde etmek istediğinizi bildikten sonra, artık her şey bu yönde
düzenlenecektir, dekor, kostüm, eşyalar, poz, ışıklandırma, kompozisyon ve
diğerleri.
İpuçlarını Dikkate Alın
• Objenizin
yüz hatlarını güzel göstermek istiyorsanız, bulutlu gün ışığı veya pencereden
içeri sızan ışık gibi, yumuşak ve dağılmış ışık kullanın. (bk:
Fotoğraf.1.7)
• Öğeleri
birbirinden ayırmamak için, sade ancak objenizin tasviriyle bağlantılı olacak
bir arka plan tercih edin.
• Büst
kompozisyonunda çekmek için objenize yaklaşın.
• Daha az
geleneksel bir yaklaşım isterseniz, geriye gidip tüm figürü gösterin.
• Makinenizi,
objenizin göz hizasına veya biraz aşağısına ayarlayın.
• Ellerin
duruşuna ve başın açısına özellikle çok dikkat edin. Portre çalışmasında, eller
ve baş, kolaylıkla biçimsiz görünebilir.
Farklı pozisyon arama
Aynı nesneyi hem dikey hem de yatay olarak çekme ye çalışın
ve farklı etkisini görün. İyi bir grup fotoğrafı çekmenin özünde birkaç temel
karar yatar.
Hangi fotoğraf formatını kullanmalı?
Nesneyi fotoğraf karesinin neresine yerleştirmeli?
Başka hangi fotoğraf öğelerini katmalı?
Bu öğeleri nereye
yerleştirmeli?
Hangi makine açısı en etkili olandır?
İnsan fotoğraflarının çoğu, büyük olasılıkla makineyi yatay
tutmak daha kolay olduğu için yatay çekilir. Birçok grup fotoğrafı için yatay
biçim en iyisidir. Ancak, tam boy fotoğraftan portre fotoğrafına, çeşitli
fotoğraflar için dikey görüntü çok etkili olabilir. Dikey fotoğraf çekmek için
makinenizi yana doğru yatırabileceğinizi unutmayın. Makinenizi yüksek bina,
şelale ya da insan fotoğrafını çekmek için dikey; grup fotoğrafı ya da araba
çekmek için yatay konumda tutun.
Fotoğrafta temel ilgi noktası seçme
Çektiğiniz nesnenin ne olduğunu siz biliyor olsanız da fotoğrafa
bakan biri için fotoğrafı karmaşık hale getiren çok fazla öğe, amacınızın
anlaşılmasını zora sokabilir. Yakınlaşarak, zoom kullanarak ya da başka bir
çekim açısı seçerek, önemsiz tüm öğeleri görüntüden çıkarın, beklenmedik
sonuçlar verebilir.( bk: Fotoğraf.1.10 )
Fotoğraf.1.10
Bakış açısını ayarlama
En çekici portre fotoğraflarınızı, çektiğiniz insanın göz
seviyesinden çekin. Ancak, işe biraz da eğlence katmak istiyorsanız bakış
açınızı değiştirin.
Pozisyonunuzu değiştirin Çektiğiniz nesnenin ne kadar büyük
ya da küçük olduğunu abartılı göstermek istiyorsanız, pozisyonunuzu değiştirin.
İyice yere çömelip aşağıdan çektiğiniz bir insan, üzerinize eğilmiş kule gibi
görünür. Ev hayvanınızı yukarıdan çektiğinizde ise komik derecede küçük
görünecektir. Aynı şekilde, makinenizi sağa yada sola bir miktar hareket
ettirerek, kompozisyonu ciddi boyutlarda değiştirebilirsiniz.
Objeyi merkezin dışına alma
Fotoğrafını çektiğiniz nesneyi merkezin dışına almak, çoğu
zaman kompozisyonu daha dinamik ve ilgi çekici hale getirir.Nesneniz, fotoğraf
karesini doldursa bile, nesnenin en önemli parçası(örneğin, portrenin gözleri),
tam ortada olmamalıdır.
Fotoğraf:1.13 Gözlerin objektife baktığı bir örnek
Üçte bir kuralını uygulayın
İnsanların habersiz çekilen fotoğraflarında, genellikle üçte
bir kuralını uygulamak akıllıcadır. Fotoğraf karesini yatay olarak üç parçaya
bölen iki yatay, dikey olarak üç parçaya bölen iki de dikey çizgi olduğunu
varsayın. Kompozisyonun en önemli öğesini, genellikle yüzü (ya da portreyse
gözleri), bu çizgilerin kesiştiği noktalardan birine yerleştirin.
Açık alan: Makinenizin görüş açısı önünden geçen
birini çektiğinizde, bu kişi merkezin dışındaysa, genellikle görüntü daha
etkileyici olur. Açık alanı, çektiğiniz kişinin ilerlediği yönde bırakın. Aynı
şekilde, çekilen kişi belli bir yöne bakıyorsa, açık alanı o yönde bırakmak en
iyisidir.
Merkez dışına alınmış objeyle fotoğraf kompozisyonu
oluşturmanın en kolay yolu, vizörünüzün karelere bölünmüş bir oyun tahtası
olduğunu varsaymaktır. Fotoğraf nesnesini, tam ortadaki kare içine
yerleştirmekten kaçının ve üçte bir kuralını uygulayın. Fotoğraf nesnenizi,
fotoğraf karenizi böldüğünü varsaydığınız çizgilerden biri boyunca yerleştirin.
(bk: Fotoğraf.1.13 )
Ufuk çizgisine dikkat edin
Fotoğrafta objeyi merkez dışına yerleştirmek ne kadar
doğruysa, merkez dışındaki (ve düz) bir ufuk çizgisi için de aynı şey
geçerlidir. Ufuk çizgisini tam ortaya yerleştirerek fotoğrafınızı ikiye
bölmekten kaçının. Geniş alan duygusu yaratmak için, ufuk çizgisini fotoğraf
karesinin alt bölümüne yerleştirin. Yakınlık duygusu yaratmak için, ufuk
çizgisini fotoğraf karesinin üst bölümüne yerleştirin.
Ana hat kullanma
Görüntüdeki doğal çizgilerin, fotoğrafa bakanı
fotoğrafınızın ana objesine yönlendireceği bir kamera açısı seçin. Bir yol, bir
çit, hatta bir gölge bile bu işi görür. Çapraz, dinamik ve kavisli çizgiler,
çekici ve akıcıdır. Sağa sola hareket ederek ya da uygun bir görüş açısı
seçerek, doğru çizgiyi çoğu zaman bulursunuz.
Dikkati dağıtan arka planlardan kaçınma
Fotoğrafını çektiğiniz nesnenin önüne geçmeyecek sade bir
arka plan seçin. Parlak renkler ve yazılar (örneğin, dükkan adları), büyük
sorun yaratır.
Portresini çektiğiniz kişinin, arkadaki dallar nedeniyle
antenli bir yaratığa dönüşmesini istemiyorsanız, çekimin arkasında ne olduğuna
dikkat edin.
Fotoğrafını çekeceğiniz objeyi veya makinenizi hareket
ettirerek karışık olmayan ve basit bir arka plan bulun. Deklanşöre basmadan
alacağınız bu ek önlem, sonuç üzerinde önemli bir etki yaratır.
İletişim
Genel olarak fotoğrafçılıkta, fotoğrafçının konuya yaklaşımı
ve konu ile kurduğu iletişim sonucu etkileyen önemli unsurlardan biridir. Söz
konusu olan bir anı fotoğrafı olsa da durum değişmeyecektir.
Fotoğrafçı; fotoğrafını çekmek istediği kişinin tarzını,
kimliğini ortaya çıkarabilmek ve kişinin istediğini anlayabilmek için o
kişinin, kişiliği hakkında ipuçları yakalamalı ve rahatlamasına yardımcı
olmalıdır. Böyle bir yaklaşım; doğal ve bir kimliğe sahip fotoğrafların
çekilmesini sağlayacaktır. Ayrıca bu yaklaşım fotoğrafçının da hangi
özellikleri vurgulamak istediği konusunda fikir sahibi olmasına yardımcı olarak
kolaylıkla çalışmasını sağlayacaktır.
Gerçek yaşamda olduğu gibi, fotoğraf çekerken kişinin gözünün
içine bakmak arada bir bağ oluşturur. Birinin fotoğrafını çekerken o manyetik
bakışların, büyüleyici gülümsemenin gücünü ortaya çıkarabilmek için makineyi
kişinin göz seviyesinde tutun. Çocuklar söz konusuysa bu onların boyuna inmeniz
gerekiyor demektir. Çektiğiniz kişinin her zaman makineye bakması gerekmez. Tek
başına göz seviyesi açısı sizi resmin içine çeken kişisel ve davetkar bir duygu
yaratır.
Dekor ya da mekan seçimi
Dekor ya da mekan seçiminde fotoğrafı çekilecek kişinin
kişiliğini ortaya çıkarabilecek nitelikte, kişinin talebine ya da çekim amacına
uygun seçimler yapılmalıdır. Bu konuda farklı yaklaşımlar vardır. Fotoğrafçının
yönlendirmesiyle çekim yapılacağı gibi doğaçlama çekimler de yapılabilmektedir.
Bu noktada müşterinin tutumu çok önemlidir. Nerede ve nasıl çekim yapılacağına
birlikte karar verilmelidir. İyi bir mekan seçimiyle iyi sonuçlar elde
edilecektir. Sade bir arka plan fotoğrafını çektiğiniz objenin daha iyi
görüntülenmesini sağlar.
Makinenizin vizöründen bakarken çektiğiniz objenin çevresini
inceleyin.
İyi bir grup fotoğrafı çekmenin özünde birkaç temel karar
yatar. Hangi fotoğraf formatını kullanmalı? Nesneyi fotoğraf karesinin neresine
yerleştirmeli? Başka hangi fotoğraf öğelerini katmalı? Bu öğeleri nereye
yerleştirmeli? Hangi makine açısı en etkili olandır?
Yatay ve dikey format
İnsan fotoğraflarının çoğu, büyük olasılıkla makineyi yatay
tutmak daha kolay olduğu için yatay çekilir. Birçok grup fotoğrafı için yatay
biçim en iyisidir. Ancak; tam boy fotoğraftan portre fotoğrafına, çeşitli
fotoğraflar için dikey görüntü çok etkili olabilir.
İyi bir grup fotoğrafı çekmenin özünde birkaç temel karar
yatar. Hangi fotoğraf formatını kullanmalı? Nesneyi fotoğraf karesinin neresine
yerleştirmeli? Başka hangi fotoğraf öğelerini katmalı? Bu öğeleri nereye
yerleştirmeli? Hangi makine açısı en etkili olandır?
Objenin yerleştirilmesi
Fotoğrafa bakan insanların dikkatini çekmek için
fotoğraflarınızı kararlı ve etkili bir kompozisyonda çekin. Resmi bir
düzenlemede, tüm ilginin fotoğrafladığınız kişiye yoğunlaşmasını istediğiniz
durumlar hariç, modeli tam ortaya yerleştirmekten kaçının.
Arka planlar
Kapalı ya da açık mekanda sade bir arka plan, tüm dikkati
fotoğraf nesneniz üzerinde toplar. Kapalı mekanda, oyuncak, desenli duvar
kağıdı ve parlak ışık gibi dikkat dağıtıcı eşyalardan kaçının. Açık mekanlarda,
dikkatin fotoğrafın esas ilgi nesnesinde olmasını engelleyen ağaç dalları,
elektrik direkleri, teller, işaretler ve diğer insanlar olmasına izin vermeyin.
Fotoğraf:1.18 Farklı fotoğraf örnekleri
Bakış açısı
Fotoğrafınızın kompozisyonunu makinenizin vizörü üzerinde
yaparken, fotoğrafınızın daha iyi olmasını sağlayacak başka neleri dahil etmek
istediğinizi düşünün. Yalnızca bakış açınızı değiştirerek bir fotoğrafın
yaratacağı etkiyi büyük oranda değiştirebilirsiniz.
Göz seviyesi
Göz seviyesinden çekim yapmak, çoğu insan fotoğrafında en
iyi yöntemdir. Genellikle dünyaya böyle baktığımız için bir gerçeklik duygusu
yansıtır.
Fazla düşük açılı bir yakın çekim burnu, ağzı ya da çeneyi
fazla abartılı gösterebilir. Fazla yüksek açılı çekimse (çoğunlukla oturan
insanları ya da çocukları çekerken) kafanın vücudun diğer parçalarına oranla
daha büyük görünmesine yol açar. Çocuk fotoğrafı çekerken, diz çökmeniz, hatta
oturmanız gerekebilir. (bk. Fotoğraf.1.18 )
Fotoğraf:1.19 Farklı fotoğraf örnekleri
Yüksek ve düşük açılar
Bazen belirli bir etki yaratmak için farklı bir açı
kullanmanız gerekebilir. Örneğin, tam boy bir portrede, göz hizasından çekim,
kişiyi olduğundan daha kısa gösterir. Çömelerek çekilen bir fotoğraf,
yüksekliği daha doğru gösterir ve bir güç, otorite havası yaratır. Genellikle
pek de çekici olmayan yüksek açı bile bazen etkili bir görünüm yaratabilir ya
da dikkat dağıtan arka planı engellemenizi sağlar.
Yakın plan (Makro) çekim
Yakın plan çekimler, bir yakınlık duygusu yaratır; dikkati,
doğrudan obje üzerine çeker. Daha uzak görüntüler, ön planı vurgulamak
eğilimindedir ve fotoğrafa bakanın dikkatini dağıtan birçok karmaşık öğeyi
fotoğrafa katar. Vizörden bakarken fotoğraf karesini doldurmak için çektiğiniz
nesneye yaklaştığınızda, fotoğrafa bir şey katmayan ne çok şeyden
kurtulduğunuza dikkat edin.( Bak: Fotoğraf.1.19)
Işıklandırma
Çekim için uygun ışık ve temiz bir fonun varlığından emin
olmanız gerekir.
Doğal ışık yeterli değilse, yapay ışık kaynaklarından
yararlanmanız ya da yüksek ASA’ lı film kullanmanız gerekir. Bulutlu, kapalı
günlerin insan fotoğrafı için en iyi ışığı sağladığını öğrenmek size şaşırtıcı
gelebilir.
(Bak.Fotoğraf: 1.19)
Parlak güneş gözlerin kısılmasına yol açar ve yüzde keskin
gölgeler oluşturur. Kapalı günlerde ışık yumuşaktır ve yüzleri daha çekici
gösterir. Kapalı mekanlarda, flaşı kapatıp pencereden gelen ışığı kullanarak
fotoğrafını çektiğiniz objeye yumuşak, neredeyse ışıldayan bir görünüm
kazandırabilirsiniz. Ama portre türü anı fotoğrafında keskinlik önemli olduğu
için iri gren (yani yüksek ASA) pek tercih edilmeyecek bir etki yapacaktır. Bu
yüzden, ne yapıp edip ışık bulun. Işığın miktarı ve niteliği çok farklı
olabilir. Mum ışığında güzel bir portre tipi anı fotoğrafı çekebilirsiniz, ama
sert öğle güneşi altında çekim yapmamalısınız. Çünkü tepe ışığı olumsuz
gölgeler oluşturarak ifadeyi çok değiştirecektir. Benzer şekilde cephe ışığı da
derinlik duygusunun kaybolmasına yol açtığı için uygun bir aydınlatma şekli
değildir (Makine üzerindeki flaşın da olur olmaz kullanılmaması gerekir. Tek ve
ideal bir aydınlatma şekli bulunmamasına karşın, yarı cephe ışığı ile yanal
ışık kullanımının diğerlerinden daha iyi sonuç vereceği söylenebilir. Direkt
cephe ışığı yerine, bir yüzeyden yansıtılarak ya da dağıtılarak verilen ışıkla
iyi bir aydınlatma sağlanabilir. Sert bir ışık yerine, yumuşak (yaygın, difüz)
bir ışık daha iyi detay verecektir ve modeli rahatsız etmeyecektir. Bunu
pencere önünde tül perdeyle, flaş önünde ise difüzörler (ya da kağıt mendil)
aracılığıyla yapabilirsiniz. Açık havada iseniz, sabahın ilk saatleri ile
akşamın son saatlerini kullanmanız önerilir. Çünkü bu saatlerde gün ışığı daha
yumuşaktır, yataydır ve daha sıcak renklidir.
Mutlaka flaş kullanmak zorundaysanız, flaşı dolgu ışığı
olarak kullanmanızda yarar var. Yani ortam ışığına göre pozlandırma yapıp,
flaşı 1/2 ya da 1/4 gibi bir güçte, yalnızca gölgeleri yumuşatmak amacıyla
kullanın. Flaşı asıl ışık kaynağı olarak kullanmak istiyorsanız, lütfen makine
üzerinde kullanmayın. Çünkü makine üzerindeki flaş çok sert bir cephe aydınlatması
yapacaktır. Bir senkron kablosu yardımıyla, flaşı gövdeden bağımsız ve yarı
cephe ışığı oluşturacak biçimde kullanmanız daha sağlıklıdır. Birden çok flaş
kullanmanız durumunda ise ana flaşı yarı cephe ışığı olarak, yardımcı flaşları
ise dolgu ışığı, saç ışığı ve fon ışığı olarak kullanmanız doğru olur. Bu
ışıkların yerleri ve açıları değiştirilerek farklı etkiler elde edilebilir. Bu
konuda biraz deneme yapmakta yarar var. Genel olarak dolgu ışığı cepheden ya da
ana ışığa simetrik olarak, saç ışığı ters açıdan ve fon ışığı da fona paralel
olarak kullanılır.
Fotoğraf:1.20
Portre fotoğrafı
Işığın yönü
Işığın yönü söz konusu olduğunda, 360 derecelik
olasılıklarla karşılaşırız. Işık, sizin istediğiniz gibi değilse pozisyonunuzu,
objenin pozisyonunu veya mümkünse, ışığın yönünü değiştirmek çözüm olabilir.
Tepe ışığı
Genellikle, tepe ışığının en iyi ışık olduğu düşünülür. Gün
ortasında, güneş, tam yukarıdadır ve yüze istenmeyen gölgeler düşürür. Yüze
düşen sert gölgeleri yumuşatmak için, makinenin flaşını kullanın.( bk:
Fotoğraf.1.20 )
Olumlu yönleri:
- · Manzaranın büyük bir kısmı, iyi aydınlanır.
- · Parlak güneşli günler, manzaradaki renkleri belirginleştirir.
Olumsuz yönleri:
- · Güneş ışığı, fotoğrafını çektiğiniz kişilerin gözlerini kısmasına neden olabilir.
- · Dolgu flaşı kullanmazsanız çok yüksek güneş ışığı (öğle güneşi), gözler ve çene altında derin koyu gölgelere neden olur.
Cephe ışığı
Cephe ışığı, objenin fotoğrafçıya bakan kısmını aydınlatır.
Fotoğraf makinenizdeki flaş, en yaygın cephe ışığı türüdür. Bir insanın
doğrudan yüzüne yansıyan güçlü ışık, yüz hatlarını düzleştirip gözlerin
kısılmasına neden olur.
Olumlu yönleri:
- · Tüm manzarayı ışıklandırarak, fotoğraf makinesine pek çok bilgi sağlar.
- · Fotoğraf makinesinin ışık ölçerini zorlayacak daha az gölge olacağından, fotoğrafta en kolay ışık türüdür.
Olumsuz yönleri:
- · Biraz sıkıcı olabilir. Fotoğraflar hacim ve derinlik kaybına uğrar.
- · Dokular ve ayrıntılar, en aza inmiştir. Görünümler, az gölge olduğu için, iki boyutlu görünür.
- · Flaşlı fotoğraflarda, arka plan, flaş menzili dışındaysa, fotoğrafı çekilen konu, çok parlak; arka planlarsa karanlık çıkabilir.
Yanal ışık
Doku, boyut, şekil veya desenleri vurgulamak isterseniz
yanal ışıklandırma, mükemmel bir çözümdür. Yanal ışıklandırma, objenin biçimsel
özelliklerini belirginleştirerek çevre çizgilerini ve dokuları ortaya çıkarır.
Boyut ve derinliği arttırmak için yanal ışık kullanın. Özellikle portre
fotoğrafı çekerken 45 derecelik açıyla gelen yanal ışık fotoğrafı en güzel
gösteren ışıklandırma biçimlerinden biridir. Günün ilk ve son ışıklarında
fotoğrafını çektiğiniz insanın konumunu, güneş yalnızca bir taraftan gelecek
şekilde ayarlayın. Yüzün bir kısmını iyi aydınlatıp diğer kısmı gölgede
bırakarak çekici bir etki yaratırsınız. Gölgelerin etkisini yumuşatmak için,
dolgu flaşını kullanın.
Olumlu yönleri:
- · Objeyi, arka plandan ayırabilir.
- · Günbatımındaki bir manzara gibi, derinliği ortaya çıkarır.
- · Yıpranmış bir ağaç, çit ya da sürülmüş bir tarlada olduğu gibi, dokuyu ortaya çıkarır.
- Olumsuz yönleri:
- · Bazı nesneler için çok parlak ve çok karanlık alanlar oluşturduğundan, fazla keskin olabilir. (Telafi etmek için, dolgu flaşı bölümüne bakın.)
Ters ışık
Objenizin arkasından gelen ters ışığın kullanımı, çok beceri
ister; ancak, ortaya çıkacak etkileyici sonuçlar çabalarınıza değebilir. Modeli
güneşin aksi yönüne bakacak şekilde yerleştirirseniz oluşur. Bu,
fotoğraflanacak kişinin yüzünü gölgede bırakır; göz kısma riskini ortadan
kaldırır ve çoğunlukla saçlarda çekici bir parlaklık yaratır. Fotoğrafını
çektiğiniz kişinin yüzünü aydınlatmak için dolgu flaşını kullanın.
Olumlu yönleri:
- · Siluette olduğu gibi, karmaşık bir manzarayı objeyi vurgulayarak sadeleştirir.
- · Portrelerde, konuyu daha güzel gösteren bir ışık halesi oluşturur. o Manzaralara kuvvetli gölgeler ekler.
Olumsuz yönleri:
- · Koyu renk bir objede, ayrıntılar eksik kalır. o Objektifte iç yansımaya neden olur. Bu da düşük kontrasta ve fotoğraf üzerinde garip ışık lekelerine (newton halkalarına) yol açar. o Ters ışık ile başa çıkmak için pozlama değerini kullanmak, aşırı parlak arka plana yol açar.
Not: Ters ışık
durumlarında, fotoğraf makinenizi, objektife gölge yapacak, ama bu arada
görüntüye girmeyecek şekilde bir gölgelik (parasoley), eliniz ya da bir kitap
ile gölgeleyerek, iç yansımaya engel olabilirsiniz.
Dikkate alınacak bazı ipuçları ve teknikler
·
Ön planda ağaç, tekne veya bir insan olan
günbatımı görüntülerinde dramatik bir siluet elde etmek için flaşı kapatın ve
-1.0 veya -2.0 pozlama değeri kullanın. o Objenizi tam manasıyla göstermek
için, +0.5 veya +1.0 pozlama değeri (veya makinenizin ters ışık dengeleme düğmesini)
kullanın. Bu durumda arka plan, aşırı aydınlık olabilir. o Dolgu flaşı
kullanın. Kenarda parlayan "ışık halesi" olmasını istediğiniz
portrelerde, gölgeleri aydınlatmak veya siluete engel olmak istediğinizde,
kusursuz bir seçenektir.
·
Işığı objenize geri yansıtmak için, beyaz bir
yansıtıcı karton kullanın. Bu yöntem, özellikle yakın plan çekimlerde (örneğin,
bir çiçeği çekerken) kullanışlıdır. o Konuya iyice yaklaşın. Ters ışık alan
objenizle çerçeveyi doldurun ki daha parlak olan çevre ışığı, makinenizi
yanıltmasın.
·
Şartlara Uygun
Malzeme Seçimi
Objektif Seçimi
Uzun odak uzaklığına sahip bir objektif kullanımı, burun
çıkıntısını gizleyip, normal ya da geniş açılı bir objektife oranla yüz hattı
oranlarının daha uyumlu olmasını sağlayacaktır. “Kısa tele” dediğimiz 105 mm ve
buna yakın odak uzaklığına sahip objektifler portre çekimlerinde idealdir
(85-135 mm arası). Bu rakamlar 35 mm’ lik sistem için geçerlidir. Dijital, APS
ve orta format için dönüşüm yapılmalıdır. Geniş açılı objektiflerin yakın
çekimde insan yüzünde yarattığı distorsiyon inanılmaz ölçüde komiktir. Biraz
eğlenmek için bunu deneyebilirsiniz. Ancak, klasik anlamda bir portre fotoğrafı
için asla kullanmamalısınız. Normal ya da standart olarak adlandırılan
objektifler ise ciddi bir distorsiyon yaratmamakla birlikte, uygun bir kadraj
için konuya çok yakınlaşılması sonucu, modelin gözlerinde şaşı bir ifadenin
oluşmasına neden olurlar. Çok uzun telelerde ise, modele çok uzak kalınması
nedeniyle modelin anlamsız bakışlar takınması olasılığı yüksektir. Uygun bir
konuşma mesafesi kadar pay sağlayan kısa teleler, en rahat ifadelerin
oluşmasına yardımcı olurlar.
Film seçimi
Hangi filmi
kullanmalı
Film, ışığa duyarlı bir emülsiyonla kaplanmış bir jelatin
şerididir. Kameranın içine sarılan film her seferinde bir tane olmak üzere film
uzunluğunca tek tek pozlar çekilir. Emülsiyon özel kimyasal ilaçlarla yıkandığı
zaman oluşan değişiklerle negatif görüntü meydana gelir.
Doğal ışık yeterli değilse, yapay ışık kaynaklarından
yararlanmanız ya da yüksek ASA’ lı film kullanmanız gerekir. Ama portre türü
anı fotoğrafında keskinlik önemli olduğu için iri gren (yani yüksek ASA) pek
tercih edilmeyecek bir etki yapacaktır.
Kartuşlar: Kameranın arkasına takılır. Kamerayı film hızına
göre programlar. Rulo film: Arkasına bir kağıt yapışmıştır. Bu filmin kamera
ucu sargı makarasına geçirilerek takılır ve filmin başlangıcına dek sarılır.
Kasetler: Ucu film takılan makaraya geçirilir. Film kasete
geri sarılmadan önce 20 ya da 36 poz çekilir.
Siyah beyaz film
Hızlarına göre siyah beyaz filmler dört ana gurupta
toplanır.
Yavaş filmler
Uzun poz süreleri ve açık diyaframlar gerektirirler, ama en
küçük ayrıntıyı bile görüntüler ve son baskısı çok düzgün görünür. Çünkü, çok
fazla büyütüldüğü zamanlar dışında görüntü grenli noktacıklarla bölünmez.
Örnekleri İlford Pan F ve Kodak Panatomic- X dir. Bunları kullanırken kamera
çokluk bir ayak üstüne yerleştirilir.
Orta hızlı filmler
Kodak Plus X ve llford FP4 gene çok net ve ince grenli
filmlerdir. Genel kullanım için daha uygundurlar. Fakat kapalı yerlerdeki
ışıkta kullanmak için hızları yeterli değildir.
Hızlı filmler
Kodak Tri-X ve llford HP4 (HP5 yeni tanıtılan daha gelişmiş
bir türüdür) birçok amaç için çok iyidir. Elde olan ışıkta çalışmak için çok
uygundur. Dikkatli yıkanırsa grenleri ve netliği kabul edilebilir bir
düzeydedir. D.76 da 1+1 yıkanan Tri-X en çok kullanılan siyah beyaz filmdir.
Çok hızlı filmler
Agfa Record ya da Kodak 2475 Recording Film gerçekten çok
grenlidir, net değildir. Çok kötü ışık şartlarında da sonuç verirler, fakat
grenleri öyle kabadır ki baskı sanki zımpara kağıdına yapılmış gibi görünür.
(Bir de "sanatsal" etki yaratmak için kullanılırlar)
Hangi filmi seçerseniz seçin, durmadan değiştirmekten çok
alışmaya çalışınız. Çabanıza değecektir. Ancak grenleri rahatsız edici
bulmazsanız, daha birçok olanak da verebileceğinden, hızlı bir film iyi bir
seçim olacaktır.
Reversal siyah
beyaz film
Agfa Dia-Direct siyah beyaz slaytlar yapmaya yarar. Aynen
öteki siyah beyaz filmler gibi kullanılır ve yıkamaya gönderilir. Siyah beyaz
slaytlar halinde geri gelir.
Renkli filmler
Slayt (reversal) filmleri
Bunlar da çeşitli hızlarda filmlerdir. (renkli slaytlar
için).
Yavas filmler
Kodak PFC fotomikrograf renkli film birçok yerde kameranın
bir ayak üstüne oturtulmasını gerektirir, fakat fotoğraflar son derece net
çıkar. 16 ASA
Orta hızlı filmler
Kodachrome 64 öteki filmlerin hepsinden daha hızlıdır.
(belki PFC hariç) Çünkü renk boyaları filmin içinde değildir, yıkama sırasında
eklenirler. (Kodachrome 25 daha net değildir, yalnızca daha yavaştır)
Ektachrome-X, Agfa CT 18 ve Agfachrome pek net olmasa da iyi sonuç verirler.
Aslında film yapmak için kurulan bir üretim zincirinin maliyetini ikinci sınıf
bir şeyler üreterek karşılamak olanaksızdır. Her filmin belli bir renge karşı
duyarlılığı ötekilerden biraz fazladır. Bazıları bir rengin egemenliğinde iken
başkaları da daha çok başka bir rengi gösterirler.
Hızlı filmler
Bunlar 100 ASA'lik Agfa CT 21'den 160 ASA'lik Yüksek Hızlı
Kodak Ektachrome'a, hatta 500 ASA'lik Gaf 500'e dek değişir. Bu filmler çok net
resim vermez. Onları yalnızca çok kötü ışıkta, başka bir seçeneğiniz olmadığı
zaman kullanınız.
Tungsten (yapay) ışıkta kullanılan slayt
filmleri
Yüksek hızlı Ektachrome B tipi film yapay ışıkta kullanılmak
üzere hazırlanmıştır. Gündüz ya da flaşla kullanılırsa ortaya masmavi bir resim
çıkar. 125 ASA
Negatif/Pozitif film
Karta basılan renkli fotoğraflar istiyorsanız Kodacolour,
Vericolour, Agfa CNS gibi bir Negatif/Pozitif film kullanmanız gerekir. Sonucun
kalitesi filmden çok banyoya bağlıdır. Kart baskıları makineden çıktıktan zaman
yanlış görünüyorlarsa yeniden basılmalıdırlar. Bazı laboratuvarları bu konuda
ötekilerden daha dikkatlidir.
Fotoğrafçılık Tarz ve Stilleri
Genel olarak bakıldığında, dünya ülkelerinde düğün vb. özel anı fotoğrafçılarında üç temel tarz gözükmektedir. Geleneksel tarz, fotojurnalist tarz, ve ikisinde etkisini görüldüğü esnek fotojurnalist tarz.
Geleneksel tarz
Bu tarz, fotoğrafçılar siyah-beyaza sıkı sıkıya bağlıdırlar, fakat renkleri fotoğraflarında çok iyi kullanan ve bundan hoşlanan ve asla bir listeyi sıkı sıkıya takip etmeyen fotoğrafçılardır. Şaşırtıcı derecede cesur ve rahat; olabildiğince belgesel çalışırlar. Neredeyse her önemli anı gösteren bu belgesel tad ve tarz şaşırtıcı hikaye albümlerin oluşmasını sağlar. Fakat geleneksel aileler bu tarz bir fotoğrafçıdan hoşlanmayabilirler, çünkü geleneksel portreleri, grup aile fotoğraflarını çekmek istemezler. Yani geleneksel fotoğrafçıların aksine can sıkıcı poz verdirilmiş fotoğraflardan hoşlanmazlar.
Fotojurnalizm
Fotojurnalist tarzı benimsemiş bir fotoğrafçı çok hızlı çalışır. Fakat onların enstantane fotoğrafçısı olduğu kuşkusuna kapılmayın, onlar an fotoğrafçılarıdır. Ansal farklılıkları, hem bir foto muhabiri hem de amatör fotoğrafçının gözüyle görebilirler. Çalışma zamanına bağlı olarak, çok sayıda fotoğraf üretmeleri beklenir. Müşterinin tarzınıza uygun olarak çok hızlı ve çabuk çalışabilirler. Tutarlı kalite ve tarza sahiptirler. Müşterinin isteğine bağlı olarak sürecin tamamında ve burnunun dibinde çalışabilirler.
Esnek Fotojurnalizm
Düğün fotoğrafçılığının en zor ve zahmetli olanı sayılabilir. Bu tarzda fotoğrafçılar, hızlı ve çabuk hareketlerle ani karar veren bakışla fotoğrafı çekmeleri gerekir. Bu tarz
fotoğrafçılar geleneksel fotoğrafçılar gibi kuralcı, fotojurnalistler kadar özgür değillerdir.
Bu tarz, ikisinin arasında bir tarzdır. İstediğiniz fotoğrafları, aile veya grup fotoğraflarını en iyi anları ve bölümleri ustaca birleştirerek hem geleneksel hem de sıra dışı fotoğraflar çekerler. Detay, ifade ve aksiyonlarla ilgilenip, bireylerin rahat poz vermelerine sağlarlar. Gerektiğinde modele hissettirmeden poz vermelerine yardımcı olabilirler.
Genel olarak elde taşınan kameralarla, (tele zoom ve geniş açı zoom lenslerle) hızlı çalışabilirler. Bu yüzden de doğal ortam, doğal ışık ve dış mekanları tercin ederler. Konuklarla istenebilecek son dakika fotoğraflarının çekimini de rahatça gerçekleştirirler. Genellikle iki tarzında etkileri bulunduğu için çiftler bu tarz fotoğrafçılar tercih ederler.. Bu tarz fotoğrafçılar müşterilerinden bir fotoğrafçılık planı yapmalarını beklerler.
Bu tarzların tercihi müşterinin isteği doğrultusunda olacaktır. Ancak kişinin kendi stilini oluşturması da müşterilere yön verecektir.
Bölgesel Farklılıklar
Anı fotoğrafçılığı bölgeler arasında çok büyük farklılıklar göstermektedir. Gerek yurt içi farklılıklar gerekse uluslararası farklılıklar göze çarpmaktadır. Bu farklılıkları, kültürel anlayışlarla paralel düşünmek gerekir.
İnsanların yaşam tarzı, anlayışları, gelecekten beklentileri farklı olduğundan doğal olarak, her şeyde olduğu gibi anı fotoğrafçılığında da farklılıklar olacaktır. En basitinden taşrada yaşayan insanın fotoğrafa yaklaşımıyla, şehirde yaşayan insanınki farklı olacaktır. Örneğin; bir Anadolu köyünde doğum günü kutlanmaz, doğum günü kutlamayı da çok anlamlı bulmazlar. Ancak şehirde tam tersi bir anlayış hakimdir. Şehirde doğum günü kutlamak genel bir beklenti gibidir.
Ya da köyde yapılan bir düğünde öylesi bir fotoğraf çekimi (her zaman değil, bazen hiç fotoğraf çekilmez) ile geçiştirilirken, şehirde fotoğraf çekimleri özeldir. Hem stüdyoda gelinlikli fotoğraf çektirilirken hem de düğün salonu ya da nikah salonunda fotoğraf çektirilir.
Taşradan askere giden bir genç, ilk fırsatta asker elbisesiyle fotoğraf çektirip ailesine gönderirken şehirde büyüyen genç için bu kadar büyük önem taşımaz. Köyde yetişen insanımızın anılarıyla ilgili fotoğrafı çok olmazken mutlaka askerlikle ilgili anı fotoğrafı vardır. Şehirde yaşayan insanlar için ise mezuniyet töreni daha fazla ilgi çeker, hem de kepli fotoğraf çektirmeye özen gösterirler. Bu farklılıklar ve önem derecesi ülkemizin genelinde değişiklikler gösterir. Durum bizde böyle iken dünya ülkelerinde nasıldır?
Avrupa’ da yaşayan insanlarda anı fotoğrafı daha fazla önemsenmekte, hatta belki de aktivitelerin en önemli ayağını oluşturmaktadır. Örneğin, İngiltere’de bir düğün töreninde fotoğraf çekimi en önemli unsur olarak karşımıza çıkar.
Organizasyonun her noktasında fotoğrafçı bulundurup, gelinin hazırlanmasından, damadın giysisine kadar her anın fotoğrafını çektirmek isterler. Bazen fotoğrafçılar senaryosunu bile yazar.
Bütün hazırlıklar fotoğraflanıp, gelinle damadın kiliseye ya da nikah mekanına gelişleri, papazın karşısında duruşlar, yüzük töreni, öpücük sahnesi. Nikah sonrası gelinin çiçeğini fırlatması, nedimelerin havaya zıplamaları, damat ve arkadaşlarının havaya şapka fırlatmaları, arkasına teneke kutular bağlanmış gelin arabası, davetlilerin evli çifte bakışları ve kutlamalar. Nikahtan öncesi ve sonrası çiftlere ait özel fotoğraf çekimleri yapılır. Nikah salonu ve çevresinde, parklarda, bahçelerde deniz kıyısında, tarihi eser çevresinde ve o şehre ait izler taşıyan mekanlarda olabildiğince doğal ortamlarda çevre ile bütünleşmiş olarak çekim yapılır.
Bütün bu süreçte önemsenen unsur doğal olmasıdır. Bütün bu özel ve doğal çekimler düğün gününü ileride güzel bir anı olarak anımsanmasını sağlar.
Portrecilik ve özel gün fotoğrafçılığı, gelişmiş ve özellikle “güzel sanatların” yaşamın içerisinde yerini çok rahatlıkla bulduğu ülkelerde, kendi başına bir sektör haline gelmiştir. Bu konuda eğitim veren resmi ve özel eğitim kurumlarının (kolejler, üniversiteler ve özel atölyeler) oluşması, sadece bu alanda çalışan fotoğrafçıların yetişebilmesini sağlamıştır.
Türkiye’deki durum ise dünyadaki gelişiminden farklı olmuş ve bu şekilde sürüp gitmektedir. Fotoğrafın icat edildiği yıllarda bu yeni sanat birçok yeniliklerde olduğu gibi o zamanki idareyi korkutmuş ve icadından çok zaman geçtikten sonra ülkemize girmiştir. Gayrimüslim portreciler tarafından icra edilmeye başlanmıştır. Türkiye'nin ilk fotoğraf okulu olan Fotoğraf Enstitüsü'nün kurulması, fotoğrafın bulunuşundan bir buçuk asır sonra, dönemin fotoğrafçılarının da çabalarıyla gerçekleşmiştir.
Özel atölye girişimleri, yakın bir geçmişte özverili fotoğrafçılar tarafından başlatılmıştır. Ekonomik koşullar, sektörün uzun yıllar malzeme sıkıntısı çekmesine neden olmuş, dünya ile bütünleşmesini güçleştirmiştir. Doğal olarak uzun yıllar stüdyolar, düğün fotoğrafçılığı ile ilgili gelişme ve farklı yaklaşımlardan habersiz, sadece stüdyoda çalışmışlardır.
Ülkemizde de buna benzer anı fotoğrafları çekilmeye başlanmıştır ancak çok da yaygın değildir. Bu konuda isim yapmış olan fotoğrafçılardan Mustafa Turgut ve bir kısım fotoğrafçımız Avrupa tarzında fotoğraflar çekmektedir.
Gerçekte bu türde çekim yapma konusunda ülkemiz çok büyük zenginliklere sahiptir.
Teknolojik Gelişimlerin Etkileri
Teknolojik gelişmelerin etkisi, özellikle amatör fotoğrafçılar açısından çok etkili olmuştur. Teknolojinin gelişimine paralel olarak özellikle makine fiyatları ve malzeme maliyetlerini olumlu yönde etkileyip alternatifler oluşunca, her evde bir fotoğraf makinesi bulundurmak bir zorunluluk haline dönüşmüştür. Fotoğrafa yaklaşımı ve ekonomik durumuna göre basit bir makine ya da kaliteli bir makine bulundurmak temel zorunluluk olmuştur. Tabi yine kişilerin kültürel yapısı bu sonucu etkilemektedir. Hepsinde ortak hedef anı fotoğrafı çekebilmektir.
Bir de anı fotoğrafından para kazanmayı amaçlayan fotoğrafçılar ve stüdyolar vardır. Bunlar olabildiğince kaliteli, gelişmiş makineler, araç gereçler kullanır ve bulundururlar. Teknolojinin bütün olanaklarından yararlanıp en kaliteli fotoğrafları çekerek daha fazla para kazanmayı hedeflerler. Çünkü gelişen teknoloji, beraberinde rekabeti de getirmektedir. Aynı zamanda teknolojinin gelişimiyle birlikte, özellikle ülkemizde 1980’ lerden sonra anı fotoğrafçılığında da çok büyük değişiklikler olmuş, hem anlayış, hem de gereksinim olarak değişimler gerçekleşmiştir.
Amatör Fotoğrafçılık
“Profesyonel fotoğrafçı önce çeker, sonra düşünür. Amatör
fotoğrafçı ise önce düşünür sonra çeker; ama pozu kaçırmıştır.” (Bir sinema filminden)
Amatör fotoğrafçı genellikle çekimlerinden para kazanmayı
hedeflemeyen fotoğrafçıdır. Onun içinde alet ve ekipmanlara fazla yatırım
yapmaz. Hatta gelir düzeyi yüksek değilse film ve diğer malzemelerde de
tasarrufa gider. Onun içindir ki amatör fotoğrafçı bu poz iyi çıkar mı? Çeksem
mi, şöyle mi çeksem, duraksamalarında poz değişmiştir ve pozu kaçırmıştır.
Aslında amatör fotoğrafçı, salt keyif için fotoğraf çeken
kişidir. Basit ya da daha komplike bir makine kullanabilir. Çektiği fotoğraflar
bir deniz, bir aile büyüğü veya bir özel gün olabilir. Amatör taraf asla teknik
ve ekipmanlar vb. kaygı taşımadan sadece fotoğrafa duyduğu sevgiden hareketle
çekim yapar. Amatör fotoğrafçıyı harekete geçiren, zamanda bir an yakalayıp
sonsuza dek birilerinin görebileceği bir görüntü olarak tutabilmek duygusudur.
Bir amatör için para hiçbir zaman birinci neden değildir.
Dijital fotoğraf makinesi özellikle amatör fotoğrafçılık
dünyasında ciddi bir değişimi beraberinde getirmiştir.
Aile içi ve çevresi çekimler
·
(Anlık) Gündelik ve özel gün fotoğrafları,
önemli aile olaylarını belgelemek vazgeçilmez bir tutkudur. Karşılaşılan
olayları fotoğrafa kaydetmek zevklidir. Anlık olayların fotoğrafını çekme
fırsatlarını kaçırmamak için, makinenin her zaman elinizin altında olması
gerekir.
·
İyi fotoğraf çekmenin bazı ip uçlarını şöyle
sıralamak mümkündür.
- · Manzarada var olan ışık neyse, onu kullanmaya çalışın. İç mekanda, gerektiğinde flaş kullanın.
- · Dış mekanda ise gölgede veya keskin gölgelere engel olmak için parlak güneş ışığında, dolgu flaşı özelliğini kullanabilirsiniz.
- · Sade, fakat uygun bir arka plan kullanmak önemlidir. Ancak, fotoğrafı çekme fırsatını kaçırma riski varsa kusursuz arka planı arayarak vakit kaybetmemek gerekir.
- · Olup biteni açıkça görebilecek kadar yakının, eğlenceyi engellemeyecek kadar uzak durun
- · Hareketli anlar varsa, bol fotoğraf çekin. Arada iyilerini seçme şansınız artar.
- · Fotoğraf makinesinin bakış açısını seçerken, insanların hareketlerine uyum sağlayın. Gerektiğinde makinenizi yan çevirip, açısını değiştirin. "An"ı yakalamak, tüm tavsiyelerden daha önemlidir.
- İnsanların, diğer kişilerin fotoğraflarını çekmelerinin en yaygın nedeni, doğumlar, doğum günleri, mezuniyet törenleri, düğünler ve yıldönümleri, tatiller gibi önemli anların saklanmasını sağlamaktır. Her yıl, çocuklarınızın tek tek veya tüm ailenin bir arada fotoğrafını çekerek, ailenizin tarihini belgelemek mümkün. Çekim yaparken şu önerileri dikkate almak faydalı olabilir.
Çocuk fotoğraflarında
- · Çocuğun boyu ölçülürken
- Çocuk, okulun ilk gününde Aile fotoğraflarında
- · Aile, topluca evin önünde duruyor.
- · O yılki seyahatin ilk durağına varıldığında
- Yıllar içinde tutarlılık sağlamak için, her yıl aynı yeri aynı makine yüksekliğinde çekmekte yarar vardır.
·
Fotoğrafını çektiğiniz kişilere, yüzlerinin
görünmesini sağlayacak kadar yaklaşın.
·
Sabırlı olmak gerekir ve fotoğraflanacak kişinin
rahatlamasına yardım edilmeli. Daha güzel ve doğal fotoğraflar elde etmek
mümkün.
·
Çekime çıkmadan önce, fotoğraf makinenizin
çalışıp çalışmadığı kontrol edilmeli. Taze pil takıp; ayrıca, bir takım yedek pil
bulundurulmalı. Yedek film bulundurunuz (ya da dijital fotoğraf makinenizde
yedek bellek kartı). Çekim anı geldiğinde makineniz, filmi takılmış ve çekime
hazır olmalı.
·
İstediğiniz ışığı elde etmek için günün hangi
saatinin uygun olduğuna önceden karar vermelisiniz. Yanan mum ışığını
çekebilmek için flaşınızı kapatmalısınız. Fotoğrafın bulanık olmaması için
makinenizi bir zemine, masa üzerine koyarak ya da bir kapı çerçevesine
dayayarak hareketsiz kalmasını sağlayın, ya da üçayak kullanın.
·
İç veya dış mekanlarda, kapalı havalarda
pencereden sızan ışık gibi, yumuşak ve dağılmış ışık kullanmak iyidir.
·
Keskin ve ayrıntıları göstermeyen gölgeleri
kontrol edebilirseniz. Kişinin tamamını gösterin. Böylece, çevreyi de fotoğrafa
katmış olursunuz.
·
Yerleşik zoom'lu objektifiniz varsa çevreyi
fotoğrafa daha fazla katmak için geniş açı ayarını kullanın.
·
Makinenizi yüksek, düşük açıda veya göz
hizasında tutarak fotoğrafınızı çekin.
·
Birçok insan, amatör bir şekilde bebeğinin
gelişimini adım adım takip eder. İlk gülümsemesini, ilk banyosunu, ilk dişini,
ilk adımını fotoğraflar. Bebekler inanılmayacak
·
kadar çabuk değişir; geçmişe karışıp gitmeden
bebeğinin her anını yakalamaya çalışır. Bebeğinin yaşamından bir günü
fotoğraflar. Sabah uyandığında gerinmesinden, akşam uyku vakti esnemesine
kadar, çocuğunun tam bir gününü izler. Sonraki yıllarda keyifle anacakları bir
dizi fotoğrafları olur.
·
Unutulmaz fotoğraflar yaratan gülümsemeleri, göz
yaşlarını, sürprizleri ve kucaklaşmaları yakalayın. Fotoğraf makineniz her an
elinizin altında bulunsun; böylece anlık ifadeleri yakalayabilirsiniz. Bir
sırıtma, bir esneme, bir ağlama yalnızca güzel gülücükleri değil, tüm duyguları
yakalayın. Bebekler rahat ve özgürdür. Fotoğraflarınızda bunu yansıtın.
· Yaklaşın
·
Vizörünüzü çekeceğiniz objeyle doldurun; çok
daha etkileyici fotoğraflar yaratın. Önemli olanı vurgulayıp kalanı dışlamak
için yaklaşın ya da fotoğraf makinenizin zoom'unu kullanın. Fotoğraf
makinenizin en yakın odak mesafesini öğrenmek için kullanım kılavuzuna bakın.(
bk. Fotoğraf.1.30)
·
Vizörünüzü çekeceğiniz objeyle doldurun; çok
daha etkileyici fotoğraflar yaratın. Önemli olanı vurgulayıp, kalanı dışlamak
için yaklaşın ya da fotoğraf makinenizin zoom'unu kullanın.
·
Fotoğraf makinenizin en yakın odak mesafesini
öğrenmek için kullanım kılavuzuna bakın.
·
Farklı açılar deneyin
·
Fotoğraf çekmeye bebeğinizin göz seviyesinden
başlayın. Bebeğin birisinin omzunda düzgün durmasını sağlayın. Birkaç afacanı
koltuğa sıralaya da bilirsiniz. Ardından, farklı bir şey deneyin - örneğin
(sağlam!) bir sandalye üzerine çıkın ve yatağındaki bebeğin fotoğrafını çekin.
·
Fotoğrafları göz seviyesinden çekin
·
Gerçek yaşamda olduğu gibi, fotoğraf çekerken
kişinin gözünün içine bakmak arada bir bağ oluşturur. Bu durumda, yere oturup
çocuğunuzun perspektifinden birkaç fotoğraf çekmeyi deneyin. Bu yolla ifadeler
daha doğal, flaşla çektiğiniz fotoğrafların ışık dağılımı baştan aşağı daha
dengeli ve arka plan da muhtemelen daha güzel görünecektir.
·
Bu teknik ev hayvanlarında da işe yarar
·
Habersiz fotoğraflar çekin
·
Fotoğrafını çektiğiniz kişiye objektife
bakmasını söyleme dürtünüze yenik düşmeyin.
·
Çeşitlilik önemlidir. Onların çalışırken,
oynarken, bir yere yaslanmış sohbet ederken ya da dinlenirken habersiz
fotoğraflarını çekin.
Fotoğrafa diğer insanları da katın.
Bebekle birlikte diğer insanları çekin; abla kardeşini
beslerken, büyükbaba torunuyla dans ederken. İki bebeği birbiriyle tanıştırın;
o an aralarında oluşan bağı gözlerinde yakalayın. Bazı fotoğraflara çocuğunuzun
arkadaşlarını katmayı unutmayın. Gelecek yıllarda bu fotoğraflar onlara mutlu
zamanları ve güçlü bağları hatırlatacaktır. "Bak! Bu fotoğraf Funda kendi
saçını kesmeye kalkıştığında çekildi!", "Sahi Ahmet şimdi ne
yapıyor?", "Kim bilir neye gülüyorduk."
Odağı kilitleyin
Çoğu otomatik odaklı fotoğraf makinesi vizörün ortasındaki
nesneye odaklanacağından, birçok kişinin olduğu fotoğraflar bulanık çıkabilir.
İki kişinin fotoğrafını çekerken tam bir düş kırıklı yaşayabilirsiniz. Arkadaki
ağaç tam ortada olacağından çektiğiniz insanlar bulanık çıkabilir.
Sade bir arka plan kullanın
Tıka basa doldurulmamış bir arka plan dikkati fotoğrafı
çekilen obje üzerinde toplar ve daha güzel sonuç verir. Fotoğrafını çektiğiniz
objeyi sade ve dikkat çekmeyen bir arka plan üzerine yerleştirin. Bazen
kendinizi (ve fotoğraf makinenizi) hafif sağa sola hareket ettirerek
görüntüdeki gereksiz fazlalıklardan kurtulabilirsiniz
.
Doğal ışık kullanın
Bulutlu, kapalı günlerin insan fotoğrafı için en iyi ışığı
sağladığını öğrenmek size şaşırtıcı gelebilir. Parlak güneş gözlerin
kısılmasına yol açar ve yüzde keskin gölgeler oluşturur. Kapalı günlerde ışık
yumuşaktır ve yüzleri daha çekici gösterir. Kapalı mekanlarda, flaşı kapatıp
pencereden gelen ışığı kullanarak fotoğrafını çektiğiniz objeye yumuşak,
neredeyse ışıldayan bir görünüm kazandırabilirsiniz.
Fotoğrafını çektiğiniz kişiye doğrudan objektife değil
omzunuza bakmasını söyleyin.
Kırmızı gözü engelleyin
Kırmızı göz, flaş, gözün arka kısmına vurup makinenin
lensine geri yansıdığında oluşur. Odadaki tüm ışıkları yakmak da yardımcı
olabilir. Makinenizin "kırmızı göz azaltma" fonksiyonu varsa bunu
kullanın. Dijital fotoğraf makinelerinin tipik flaş mesafesi 1.8 - 3 metre
arasında, video kameralarının ise 4.5 metreye kadardır. Flaş mesafesinin
dışında kalan nesneler ya çok karanlık ya da çok aydınlık çıkar. Makinenizin
kullanım kılavuzunu inceleyin ve fotoğrafını çekeceğiniz nesnenin flaş
mesafesinde olduğundan emin olun.
Sanatsal ve hobi
çekimleri
Fotoğraf dernekleri; çok sayıda amatör fotoğrafçının,
fotoğrafı ya da daha doğrusu, fotoğraf ile ilgili ön bilgileri öğrendiği
yerlerdir kuşkusuz. Fotoğrafla beraber nelerin fotoğrafının çekileceğini /
çekilemeyeceğini de öğrenirler. Öğrenirler derken, yani başkaları en çok ne
fotoğrafı çekiyor ise onlar da o konulara yönelir. Usta olarak gördükleri
kişiler nelerin fotoğrafını çekiyor ise, gösteri ve sergilerde en çok ne tür
fotoğraflar görüyorlarsa, yarışmalarda en çok hangi tür fotoğraflar pirim
yapıyor ise o tarz fotoğraflar çekilmeye çalışılır.
Böylece, fotoğrafa yeni başlayanlarda, hiç konu sıkıntısı
çekmeden kendilerinden önceki fotoğrafçıların çektiği, benzer konulara yönelir.
Zamanla iyi fotoğraf nedir?, Nasıl olur? gibi sorgulamalar
yapıp belirli bir birikime ve düzeye erişince kendine ait konuları olur ve
sitilini de geliştirir.
Amatör ile profesyonel fotoğrafçı arasındaki fark, para
kazanma kaygısı dışında birde fotoğrafın kendi içindeki kuralları ve estetik
değerlerinin vurgulanması kaygısı vardır. Profesyonel fotoğrafçı ne çekmesi
gerektiği konusunda nettir ve onu yakalamayı hedefler. Amatör fotoğrafçının
böylesi kaygıları yoktur, sadece güzel bir poz yakaladığında sevinir ve mutlu
olur.
Çekim Teknikleri
Koşullara Uygun Çekim
Anı fotoğraflarının bir kısmı (düğün, nişan ve hatta
askerlik hatırası gibi) hem koşullara uygun çekim hem de isteğe bağlı çekim
sınıfına girebilir. Koşullara uygun çekim, genellikle koşularını
belirleyemediğimiz ( ışık ortamı ve duruş gibi) durumlarda gerçekleşir. Bu
durumda ne türde koşullarla karşılaşacağımızı bilmediğimiz için her türlü
koşullara hazır olup gerekebilecek araç ve gereçler hazır bulundurulmalıdır.
Toplumumuz da yaygın olarak ünlü kişilerle fotoğraf çektirmek caziptir. Bu
ünlülerle ne zaman nerde karşılaşıp, bir arada bulunulacağı önceden
bilinemediğinden o anda birlikte fotoğraf çektirmek istenilirve çoğu zamanda
birlikte fotoğraf çekilir. Bu sanatçı, parti lideri veya devlet yöneticileri
olabilir. Aynı şekilde okul bahçelerinde, sokakta, piknikte vb. ortamlarda daha
çok amatörce anı fotoğrafları çekilmektedir.
Her zaman anı fotoğrafı çekimlerinde o anki koşullarla
sınırlı kalmayıp bulunulan mekanın dekor ve ışıklandırılmasına da etkide
bulunulur. Eğer çekimler, anlık ve hareketli bir süreç izlemiyorsa doğal
ortamda düzenlemeler yapılabilir.
İnsanları yaptıkları işin başında, doğal ortamında,
görüntülediğimizde, (iş adamını masası başında, oyun oynayan bir çocuğu
oyuncaklarıyla), bu tür uygulamalar hem anlatımı güçlendirecektir hem de sizi
mekana uygun ışıklandırma yapmak zorunda bırakacağı için teknik çözümleme
pratiğinizi geliştirecektir. Işık, fotoğrafını çektiğiniz insanın görüntüsünü
büyük oranda değiştirir.
Yalnızca ışığı değiştirerek, coşkulu bir insanı, canı sıkkın
bir insana dönüştürebilirsiniz. Aynı şekilde canı sıkkın bir insanı değişik bir
ışık ve açı tercihiyle o görünümden sıyırıp daha farklı gösterebiliriz.
Işığın sertliğinin etkileri kısaca şu türde gerçekleşebilir.
Parlak gün ışığı Yüzü gizleyen koyu ve keskin hatlı gölgeler
oluşturabilir. Kırışıklıkları ve lekeleri ön plana çıkarabilir.İstenmeyen göz kısmalarına (kısılmasına) yol
açabilir.
Kapalı bir gökyüzü (Karanlık ortamlı durumlar hariç) ya da
kuzeye bakan pencerelerden (ya da güneş ışığını doğrudan almayan herhangi bir
pencereden) sızan ışık yumuşaktır. Bu ortamda ışık kaynağından direkt ışık
alınmaz ışık ortama aynı güçte yayılmıştır. Çoğu zaman en güzel fotoğraflar bu ortamlarda çekilir. Bu
ışığın etkileri kısaca şöyle gerçekleşir,
·
Yüzü gizlemez, yumuşak gölgeler oluşur. Kırışıklıkları ve lekeleri etkisi azalır. Cildimizin gizli olan tonları ve renklerini
ortaya çıkarır. Fotoğrafı çekilen insanın gözlerini daha iyi
açmasına olanak tanır.
Işığın yönü
Özellikle doğrudan gelen güneş ışığı, insanların görünümünü
değiştirir. En doğru yön, yaratmaya çalıştığınız etkiye bağlıdır.
İç mekan ışıklandırması
İç mekanlar da ışık, çoğunlukla az olduğundan, fotoğraf
çekmek zordur. Doğal ışık, çoğu suni ışıktan çok daha parlak olduğundan, kapalı
mekanlar da insan fotoğrafı çekerken, kuzeye yönü pencereden (ya da güneş
ışığını doğrudan almayan pencereden) ışığı almak, fotoğraflarınızda genellikle
en iyi sonucu verir.
Pencere ışığı
Pencere ışığı yumuşak ve doğrudan gelmiyor ise insan
fotoğrafları çekmek için uygundur. Yüzün pencereye dönük olmayan kısmı çok
karanlık ise çekeceğiniz kişinin yerini ya da kendi yerinizi değiştirerek yüzün
daha fazla kısmının ışık almasını sağlayın. Loş pencere ışığı, obtüratörün daha
düşük hızla kapanır, fotoğraf makinenizi oynatmamaya daha fazla dikkat edin ya
da üçayak kullanın.
Yapay ışıklar
Masa, tavan lambaları, insan fotoğrafı için genellikle uygun
ışık yaratmaz. Bunları kullanmaktan kaçınmak gerekir. Flaş ya da pencere
ışığını tercih etmek daha uygundur.
Zorunlu kalırsanız makinenizi oynatmamaya daha fazla dikkat
edin ya da üçayak kullanın.
Flaş
Kendinden flaşlı bir makine, kapalı mekanda insan fotoğrafı
çekmeye uygundur; ancak, portreye uygun değildir. Portre çekimi için, pencere
ışığı kullanmak daha sağlıklıdır. İnsanların kapalı mekanda fotoğraflarını
çekerken, aşağıdaki ipuçlarına dikkat edilmesinde fayda vardır:
·
Çekimini yaptığımız insanı, makinenizin flaş
etki mesafesi içinde tutun (Makinenizin kullanım kılavuzuna inceleyin). Grubun
fotoğrafını çekerken gruptaki herkesin flaştan aynı uzaklıkta olmasına dikkat
edilmelidir.
·
Kırmızı gözü engellemek için odanın tüm ışıkları
yakılmalıdır. Kırmızı göz oluşumu; flaşın, gözün arka kısmına vurup makinenin
lensine geri yansıdığında olur. Harici
parlaklık, çektiğiniz kişinin göz bebeklerini küçültür ve daha az ışık almasına
yardımcı olur.
·
Flaşı yansıtabilecek parlak nesnelere dikkat
edin (Ayna, pencere ya da gözlük gibi). Flaşın istenmeyen yansımalarından
kaçınmak için, parlak yüzeylere belirli bir açıdan bakacak türde pozisyon alın.
Gözlüklü insanları çekerken, başlarını hafifçe yana çevirmelerini ya da arkaya
yatırmalarını sağlayabilirsiniz.
İsteğe, Talebe Uygun Çekim
Anı fotoğrafı çekimlerinde en önemli unsurlardan birisi,
koşulları çekim yapan kişinin belirleyebilmesidir. Fotoğraf çekerken denetimin
fotoğrafçıda olması çok önemlidir, fotoğrafların kalitesinin ne kadar arttığı
görülecektir.
Yalnızca bir fotoğrafçı gibi değil bir film yönetmeni gibi
hareket edip her şeyi kontrolde tutmak gerekir. Yer seçimi, aksesuar,
organizasyonu yönetmen yapar: "Herkes arka bahçeye çıksın."
"Kızlar, saçınızı düzeltin." "Şimdi daha yaklaş ve kameraya
doğru eğil.” gibi. Fotoğraf çekerken çoğu zaman bu kadar müdahaleci olunmamalı
ancak işi oluruna da bırakmamak gerekir.
Bilindiği gibi ışık olmadan fotoğrafta olmaz. Işığın
bulunması kadar niteliği de önemlidir. Işığın gücü, geliş yönü fotoğrafı en çok
etkileyen unsurdur. Fotoğrafı çekilecek kişi ya da kişilerin duruşu, mimikleri,
mekanın ışıklandırılması gibi koşulları belirlemek ve karar veren konumda olmak
fotoğrafın kalitesini belirleyecektir. Ortamdaki araç gereçler amacına yönelik
hazırlandığı için çekim daha rahat ve kaliteli gerçekleşecektir.
Modelin yüzündeki herhangi bir kusurun gizlenmesi için
çeşitli yöntemler denenebilir. Bunlardan biri, kusurun bulunduğu tarafı
görmeyecek olan çapraz bir bakış ya da profilden bakıştır. Cepheden bakılarak;
fakat yanal bir aydınlatmayla kusurun gölgede bırakılması da sıklıkla
uygulanır.
Bir başka yaklaşım ise, modelin ellerini kullanarak kusur
gizlenebilir. Tek el kusurun üzerine konabileceği gibi, simetrik bir etki
yaratmak üzere iki el birden de kullanmak mümkündür.
Gözlük kullananların fotoğraflanmasındaysa en çok dikkat
edilmesi gereken şey yansımayı kontrol etmektir. Yansımanın oluşumu
kaçınılmazdır. Ancak ne ölçüde rahatsız edici olduğu önemlidir. En azından
fotoğrafı çekenin kendi görüntüsünün yansımaması önemlidir. Başın yönü, ışık
kaynaklarının yeri değiştirilerek yansımalar en aza indirgenebilir, hatta bazen
tamamen kaldırılabilir. Yansımaları engellemek için polarize filtre kullanmak
uygulanabilir nitelik taşımaz. Polarize filtre hem iki stopluk ışık kaybı
yaratır, hem de kontrastı çok artırır. Oysa, anı ve portre fotoğraflarında
yüksek kontrast pek istenmez. Yine de, ortam ışığı elveriyorsa ve sert etkiler
elde edilmek istenilirse bu filtreyi kullanabilirsiniz.
Gözlük camındaki yansımalardan kurtulmak için camların
çıkarılması da bir çözümdür. Ancak camlar çıkınca gözlük formunu koruyorsa
mümkündür.
Omuzlar ve göğsü de içeren kompozisyonların, “baş”
fotoğrafına göre iki farklılığı vardır. Birincisi, modelin giysisinin de
anlatımda etkisinin yer almasıdır. İkincisi, beden dilinin de devrede
olmasıdır. Modelin giysisinin renk, desen vb. bakımından karmaşık olması ve çok
fazla takı kullanılması, ilginin yüzden uzaklaşmasını sağlayacaktır.
Çekimi yapılan kişi ya da kişilerin saç modeli ve makyajı da
çok önem taşır. Yüzdeki parlamaları azaltmak için pudra, mat fondöten gibi
malzemelerle yüz kusurlarını gizleyecek bir saç modeli gibi uygulamalar sonucu
olumlu etkiler.
İnsanların sabit oturtmaktansa öne, arkaya, yana eğilerek
oturmalarını sağlamak; anlatıma hareket kazandıracaktır. Modelin elleri ve
kollarını kullanıp, grafik çizgiler oluşturup, en iyi kompozisyonu oluşturacak
biçimi düşünmeliyiz. Ayakta, yaslanarak, yatarak ya da çömelerek poz
verdirebiliriz. Bu uygulamalar çok ilginç ve kaliteli sonuçlara ulaştırır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder